ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ
Το φαινόμενο της ουσιοεξάρτησης ,είναι το αποτέλεσμα της συνάντησης μιας
ουσίας ,μιας προσωπικότητας και μιάς κοινωνικο-πολιτιστικής στιγμής.
Αυτό το τρίγωνο της συνάντησης ,ευτυχώς δεν σημαίνει πως θα οδηγήσει αναγκα-
στικά στην εξάρτηση. Μεσολαβούν κάποια στάδια ¨
1.Πειραματισμός
2.Αναζήτηση ενεργή
3.Ενασχόληση
4. Εξάρτηση
Το πιο συχνό αναφερόμενο πρόβλημα στους εφήβους , είναι η κατάθλιψη ,ύστερα
από διάγνωση.Φυσικά ο δρόμος προς την εξάρτηση ,δεν περνά μόνο μέσα από την
διαταραχή αυτή. Η μίμηση αναλόγων προτύπων ,η αλλαγή στα ήθη και τις
συνήθειες,η» καταπίεση»της ομάδας και η αδυναμία να αισθάνονται έξω απ αυτές,
η συμβολοποίηση των τοξικών ουσιών ,μπορούν να λειτουργήσουν ελκυστικά για
οποιαδήποτε μορφή προσωπικότητας,τουλάχιστον για την συμμετοχή στην χρήση.
Από κεί και πέρα,περιβαλλοντικοί και άλλοι παράγοντες,αλλά και η εθιστική
δύναμη των διαφόρων ουσιών,θα διατηρήσει την χρήση,που μετά από κάποιο
χρονικό διάστημα, θα οδηγήσει κάποιους στην κατάχρηση,τον εθισμό και την
εξάρτηση.
Στην ερμηνεία της εξαρτημένης συμπεριφοράς,ιδιαίτερη σημασία έχει η «στοματική
φάση»της ψυχολογικής εξέλιξης,όπου βρίσκονται οι θεωρίες των νευρώσεων και
έτσι η ψυχαναλυτική θεωρία, μας παρέχει σημαντικά στοιχεία για την ερμηνεία
τους.
Η ζωή ξεκινά απ’ την ενδομήτρια ζωή.Η παραδεισένια κατάσταση,όπου κάθε
ανάγκη,καλυπτόταν αυτόματα. Όταν αυτό τελειώνει ,είναι η έκπτωση απ’ τον
Παράδεισο. Άν η μητέρα ,ανταποκριθεί στις ανάγκες του βρέφους,δημιουργείται
μιά αμοιβαία προσκόλληση. Άν δημιουργηθεί μια ασφαλής προσκόλληση ,τότε το
παιδί,μπορεί να απομακρυνθεί νοιώθοντας ασφάλεια.Στην νηπιακή ηλικία, αρχίζει
να αυτονομείται και προς το τέλος της,αναπτύσσει πρωτοβουλίες.Δημιουργείται
μία προσωπικότητα ενθαρρυμένη.Άν ο δεσμός,είναι ανασφαλής-ανασφαλής
προσκόλληση-,το άτομο τείνει να αναπτύξει αποθαρρημένη προσωπικότητα.

Η απόρριψη ή η υπερπροστατευτικότητα-αντίθετα-είναι παράγοντες καθοριστικοί.
Ωστόσο στην υπερπροστασία-αν αναπτύξει εξάρτηση- ο έφηβος έχει καλύτερη
πρόγνωση.
Ανακαλύπτοντας την τοξική ουσία,το εξαρτώμενο άτομο, έχει βρεί τον τέλειο
αντικαταστάτη του πρωταρχικού αντικειμένου αγάπης.Τέλειο με την έννοια ότι
είναι σε θέση να ελέγξει ,να επαναλάβει –ανάλογα με τις επιθυμίες του-,την
ικανοποίησή του, να εκπληρώσει κάθε του ενόρμηση χωρίς την απειλή της
εξαφάνισης του αντικειμένου. Η σχέση δηλ. Με την τοξική ουσία,επιτρέπει στον
εξαρτημένο έφηβο, την βίωση μιας εύκολης ικανοποίησης,που αλλιώς θα έπρεπε
να αναζητηθεί σε μια διανθρώπινη και οπωσδήποτε πολυπλοκότερη σχέση. Η
τοξική ουσία μετουσιώνεται και αποκτά την ικανότητα να εκπληρώνει και να
αντικαθιστά ψυχικές λειτουργίες,» προστατεύει» από τα επικίνδυνα ψυχικά
ερεθίσματα,»μειώνει» τον φόβο»ενισχύει» την αυτοπεποίθηση.
Έρευνα γύρω απο τον ασφαλή ή ανασφαλή δεσμό,δείχνει πως είναι πιο ανοιχτοί
στην πνευματικότητα οι έφηβοι με ασφαλείς σχέσεις.
Δεν στοχοποιούμε τον έφηβο,αλλά εξετάζουμε άν είναι τό ίδιο ,πόνος ή
πονοκέφαλος για την οικογένειά του.Ο πόνος,είναι καμπανάκι κινδύνου,μια
επικοινωνία με το σώμα μας.
Σύμφωνα με στοιχεία του δικτύου απεξάρτησης,σε ηλικίες 15-19 ετών,ένας στους
7,έχει κάνει χρήση παράνομης ουσίας.Υπερτερούν τα αγόρια από τα κορίτσια.
Κυρίως Αθήνα και Θεσς/νίκη. Σχεδόν τριπλασιάζεται η χρήση ναρκωτικών ,μέσα
στην 25ετία (6% το 1984, 15,3% 2013). 9 στους 10 βρίσκονται στην εκπαίδευση.Ο
μέσος όρος ηλικίας έναρξης ,είναι γύρω στα 15, και το διάστημα ,που μεσολαβεί
,για να ζητήσει βοήθεια,γύρω στα 2 έτη.
Το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας,είναι μεσαίο και άνω ,ενώ 6 στους
10 εφήβους, οι γονείς τους, είναι σε σχέση γάμου.
Μιά καλή βάση ,σε έναν εξαρτημένο,είναι όχι πως θα χάσει την ζωή του,αλλά την
ελευθερία του.Ο μηχανισμός,αυτονομία , έναντι εξάρτησης,ίσως λειτουργεί
καταλυτικά για τον έφηβο. Η αλλαγή θέλει ζεστασιά. Όπως ένα όστρακο,ανοίγει με
ένα σπίρτο κι όχι με μαχαίρι,διότι πληγώνει. ΟΧΙ κριτική. Επειδή δεν έχει κίνητρο
τον κινητοποιούμε εμείς .Μια πρόκληση ρήξης με τον εαυτό του. Επίσης να μην
υποκύπτει στην θυματοποίηση και να βιώσει την σταθερότητα.

Πρώτιστη ανάγκη για τον έφηβο,αποτελούν τα όρια . Αλλά ας μη ξεχνάμε¨
ΟΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΣΤΟΡΓΗ ΔΕΝ ΝΟΟΥΝΤΑΙ.
Επίσης να είναι ΕΠΑΡΚΕΣ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ. Αυτό περιλαμβάνει¨
Ανατροφοδότηση του γονέα
Ενδυνάμωση του γονέα
Δυνατότητα να βλέπει τα πράγματα ψύχραιμα
Συννενόηση (όσο το δυνατόν κοινή πορεία μεταξύ των γονέων)
Υποστήριξη από άλλες «γονε’ικές φιγούρες» ή υπηρεσίες –τελευταία-.
Αποσαφήνιση του ρόλου(φιλικός γονέας-όχι φίλος-)

ΛΑΦΑΖΑΝΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ –ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Lafazanogloumaria.gr