O τρόπος που αντιδρούμε,όταν δεχόμαστε πιέσεις. Όταν δεν ελέγχεται, μπορεί να οδηγήσει σε σωματικές και
ψυχολογικές δυσλειτουργίες.
Στη διεθνή βιβλιογραφία το άγχος διαχωρίζεται σε φυσιολογικό και παθολογικό.Το πρώτο, αποτελεί ένα μηχανισμό
προσαρμογής και επιβίωσης,καθώς συμβάλλει στον εντοπισμό και αντιμετώπιση επικίνδυνων καταστάσεων.
Το άγχος βοηθούσε τους προγόνους μας ,καθώς προετοίμαζε τον οργανισμό τους για δράση.Χωρίς το άγχος,το
ανθρώπινο είδος,ίσως δεν θα είχε καταφέρει να επιβιώσει μέσα στην πάροδο των ετών.
Όταν ένα άτομο αντιλαμβάνεται έναν κίνδυνο,το σώμα του παράγει άμεσα αδρεναλίνη, η οποία προετοιμάζει την
απόκριση σε επείγουσες καταστάσεις.Το άγχος επιδρά ως ένα είδος συναγερμού για τον οργανισμό,καλώντας τον να
αντιδράσει με έναν από τους ακόλουθους τρόπους.
παριστάνοντας ότι είναι ακίνητο(playing dead) δηλ. το «παίζω ψόφιος»
Στην χειρότερη περίπτωση ,εκτός από το σώμα ,αντιδρά και ο νους (απειλή).Σκέψεις για το χειρότερο σενάριο ενι-
σχύουν σωματικές αντιδράσεις¨ η αναπνοή αυξάνεται για να δώσει πιο πολύ οξυγόνο,η καρδιά χτυπά γρηγορότερα
για να στείλει το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα σε σημαντικούς μυς, οι ιδρωτοποιοί αδένες ενεργοποιούνται για να δροσί-
σουν το σώμα,κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας και το αίμα διοχετεύεται σε περιοχές ,που είναι πιο απαραίτητο
(π.χ. μυς) κάτι που μπορεί να φέρει δυσφορία και χλωμάδα.
Αντίθετα το παθολογικό άγχος συνδέεται με καταστάσεις που δεν δεν έχουν επικινδυνότητα,δεν είναι απειλή για την ζωή,ωστόσο βιώνονται σε υπερβολικό βαθμό από ένα άτομο.Το υπέρμετρο άγχος προκαλεί τις ίδιες συνέπειες στον οργανισμό,αλλά η επίδρασή του διαρκεί περισσότερο, με αποτέλεσμα να εμποδίζει τον άνθρωπο ,να απολαύσει ακόμα και τις απλές χαρές της ζωής.
Γνωσιακή θεώρηση του άγχους
Αποτελεί, απόρροια της ύπαρξης δυσλειτουργικών σχημάτων ,τα οποία καθιστούν ένα άτομο ευάλωτο σε αυτό.
Συνήθως βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση,πριν ενεργοποιηθούν με αφορμή καταπιεστικές καταστάσεις.
(π.χ.) μια κρίση ή μια ξαφνική αλλαγή,όπως χωρισμός , ο γάμος,η φυγή των παιδιών από το σπίτι, η προαγωγή
δουλειά ,η γέννηση ενός παιδιού κ.ά.
Αυτό που συντηρεί το πρόβλημα ,είναι ένας φαύλος κύκλος, που τροφοδοτεί το αρχικό σύμπτωμα ,ή και το επιδει-
νώνει. Όπως συμπεριφορές ασφαλείας,αποφυγή, μείωση δραστηριοτήτων.
Το περιεχόμενο ενός τυπικού σχήματος στο άγχος είναι» θα πρέπει να είμαι συνεχώς σε επιφυλακή ,γιατί ο κόσμος
είναι γεμάτος κινδύνους και απειλές κι εγώ ,ίσως δεν είμαι ικανός να τα βγάλω πέρα».
Φόβος του φόβου
Από μόνος του ,είναι μία σημαντική πηγή δυσφορίας για ένα άτομο (δηλ. δεν χρειάζεται να έχει άγχος που έχει
άγχος.
Στην πέμπτη έκδοση του διαγνωστικού εγχειριδίου,συμπεριλαμβάνονται και αγχώδεις καταστάσεις,απο τις οποίες
δεν διαφεύγουν και τα παιδιά, όπως το άγχος αποχωρισμού.Το παιδί, δείχνει απροθυμία να σχολείο,ενω μπορεί να παραπονιέται για εφιάλτες κ.ά.
Συνήθως ,τα άτομα που διαβαίνουν το κατώφλι του ψυχοθεραπευτή,έχουν ήδη επισκεφτεί ,έναν ή περισσότερους γιατρούς και έχου κάνει εργαστηριακές εξετάσεις ,χωρίς παθολογικά ευρήματα. Αν έχουν αποκλειστεί οργανικά
αίτια ,τα συμπτώματα ,μπορούν να θεωρηθούν ,απόρροια άγχους.
Τι κάνουμε; Χρειαζόμαστε ένα ευέλικτο σύστημα αυτορρύθμισης, μέσω της αυτοπαρατήρησης.
Αμφισβήτηση και εναλλακτικές.¨Η αμφισβήτηση , η αρχή της σοφίας» είχε πει ο Σωκράτης. Δεν είναι όλα «άσπρο-
μαύρο».
Όταν είμαστε σε έντονη πίεση ,αλλάζει και ο τρόπος που σκεφτόμαστε.Συνήθως ασχολούμαστε με ένα πρόβλημα
και ξεχνάμε όλα τα άλλα. Γινόμαστε πιο ανήσυχοι ,φοβόμαστε για το χειρότερο και σκεφτόμαστε απαισιόδοξα.
Τότε αποφεύγουμε κάτι που μας είναι δυσάρεστο ,καθώς δεν είναι δυνατόν ,να είμαστε σε συνεχή υπερδιέγερση.
Έτσι όμως το πρόβλημα δεν σταματά να υφίσταται, προσωρινά νοιώθουμε καλύτερα,έχοντας αποφύγει κάτι,
αλλά ταυτόχρονα διαιωνίζουμε το πρόβλημα ,καθώς δεν το αντιμετωπίζουμε από την ρίζα του.
Οι συνεχείς αναβολές ….Επίσης χρειάζεται να εντοπιστεί η ακριβής πηγή του άγχους. Η ασάφεια ,είναι από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αντιμετώπισή του.
Φυσική άσκηση,ευχάριστες δραστηριότητες ,επικοινωνία και κοινωνικοποίηση ,καλός ύπνος,επιδρούν θετικά.
Και ας μην ξεχνάμε «Δεν υπάρχει καλό ή κακό ,η σκέψη τα κάνει τέτοια»!